Boşanma Sonrası Ebeveyne Yabancılaştırma Sendromu (EYS): Nedenleri, Etkileri ve Ebeveynler Ne Yapmalı?

"What Does a Severely Alienated Child Look Like?" (Richard A. Warshak, 1998) makalesinden düzenlenmiştir.

Boşanma sürecinde bazı çocuklar, bir ebeveyne karşı aşırı olumsuz duygular geliştirebilirler. Bu durum, uzmanlar tarafından "ebeveyne yabancılaştırma sendromu" (Parental Alienation Syndrome) olarak adlandırılır. Richard A. Warshak'ın 1998 yılında yayımlanan çalışmasına göre, özellikle şiddetli yabancılaşma yaşayan çocuklar, belirgin ve dikkat çekici özellikler sergilerler.

Peki, bir çocuk şiddetli düzeyde yabancılaştığında ne gibi davranışlar gösterir? İşte ebeveynlerin dikkat etmesi gereken işaretler:

Aşırı ve Nedensiz Bir Nefret

Şiddetli yabancılaşmış bir çocuk, hedef ebeveyne karşı yoğun bir öfke ve nefret besler. Bu duygular genellikle:

• Anlamsız veya küçük olaylara aşırı tepki verme,

• Önemsiz olayları büyütme,

• Hiçbir olumlu anıyı hatırlamak istememe,

• Geçmişteki iyi ilişkileri inkâr etme şeklinde ortaya çıkar.

2. İyinin Tamamen Diğer Ebeveynde Olması

Çocuk, bir ebeveyni tamamen kötü, diğerini ise tamamen iyi olarak görür. Bu "siyah-beyaz düşünce" kalıbı, şiddetli yabancılaşmanın en belirgin göstergelerindendir.Bu, çocuğun kendi bağımsız düşüncesinin gölgelenmeye başladığını gösterir. Örneğin:

• Yabancılaştıran ebeveyn her zaman haklı ve desteklenirken,

• Hedef ebeveyn her koşulda suçlanır.

İddialarda Tutarsızlık

Yabancılaşmış çocuklar, hedef ebeveyne yönelik suçlamalarında genellikle:

• Belirsiz,

• Mantıksız,

• Zaman çizgisi açısından tutarsız ifadelere başvururlar.

"Bağımsız Düşünce" İddiası

Çocuk, olumsuz hislerinin tamamen kendi fikri olduğunu ısrarla savunur.Ancak bu "bağımsızlık" iddiası, genellikle diğer ebeveynin yönlendirmesi sonucu oluşur.

• Çocuk, ebeveynden gelen telkinleri ve baskıyı fark etmeden, kendi kararıymış gibi hisseder.

Bu, çocuğun sağlıklı düşünce süreçlerinin manipüle edildiğinin önemli bir göstergesidir.

Diğer Aile Üyelerine de Yabancılaşma

Yabancılaşmış çocuk yalnızca hedef ebeveyni değil:

• Büyükanneleri, büyükbabaları,

• Amca, teyze, kuzen gibi yakın akrabaları da reddedebilir.

Bu, yabancılaştırmanın ne kadar geniş çaplı bir etki yarattığını gösterir.

Yoğun yabancılaştırma yaşayan çocukların davranışları sadece "anne-baba kavgası" veya "geçici öfke" ile açıklanamaz. Bu ciddi bir duygusal istismardır ve çocuğun uzun vadeli psikolojik sağlığını derinden etkileyebilir. Ebeveynler, bu belirtileri erken fark ederek profesyonel destek almaktan çekinmemelidir.

Ebeveyne Yabancılaştırma Sendromu: Nedenleri, Etkileri ve Ebeveynler Ne Yapmalı?

Ebeveynler boşandığında, bazı çocuklar taraf tutmaya zorlanabilir. Ne yazık ki, bazen bu süreç çocukların bir ebeveyne karşı derin bir düşmanlık geliştirmesiyle sonuçlanır. Richard A. Warshak’ın 1998’de tanımladığı "şiddetli ebeveyne yabancılaştırma" durumu, yalnızca çocuğu değil, tüm aile dinamiklerini yıpratır. Peki, bu yabancılaşmanın ardında ne yatar? Ve bir ebeveyn olarak ne yapabilirsiniz?

Yabancılaştırmanın Temel Nedenleri

Ebeveynin Bilinçli veya Bilinçsiz Yönlendirmesi:Bazı ebeveynler, öfke, kıskançlık veya kontrol isteği nedeniyle çocuğu diğer ebeveyne karşı doldurabilir.

Çocuğun Sadakat Çatışması:Çocuk, yanında yaşadığı ebeveyni memnun etmek için diğer ebeveyne mesafe koyabilir.

Hatalı İletişim ve Suçlama:Ebeveynler arasındaki olumsuz konuşmalar, çocuğun bir tarafa yönelmesine sebep olabilir.

Yabancılaştırmanın Çocuğa Etkileri

Yabancılaştırma yalnızca hedef ebeveyni değil, doğrudan çocuğun ruhsal gelişimini de tehdit eder:

• Kimlik Sorunları: Çocuk, kendisini bir ebeveyne ait hissedemediği için kimlik gelişiminde problemler yaşar.

• Güven Problemleri: İleriki yaşamında insanlara güvenmekte zorlanabilir.

• Duygusal İstikrar Sorunları: Depresyon, kaygı bozuklukları, öfke patlamaları gibi psikolojik rahatsızlıklar görülebilir.

• İlişki Problemleri: Özellikle kendi yetişkinlik dönemlerinde, sağlıklı romantik veya arkadaşlık ilişkileri kurmakta zorlanabilirler.

Ebeveynler Ne Yapabilir?

Profesyonel Yardım Alın:Çocuk psikoloğu veya aile terapistinden destek almak, süreci bilimsel ve sağlıklı şekilde yönetmenize yardımcı olur.

Çocuğu Baskılamayın:Çocuğa duygularını değiştirmesi için baskı yapmak ters etki yaratabilir. Sabır ve anlayış temel yaklaşım olmalıdır.

Kendi Tutumunuzu Gözden Geçirin:Çocuğun yabancılaşmasına istemeden katkıda bulunuyor musunuz? Kullandığınız dil, çocuğunuzu nasıl etkiliyor?

Yapıcı İletişimi Teşvik Edin:Diğer ebeveyni kötülemek yerine, tarafsız bir dil kullanarak çocuğun her iki ebeveyniyle ilişki kurmasını destekleyin.

Çocuğa Sevginizi Koşulsuz Sunun:Çocuğunuz size mesafe koysa bile ona sevginizi ve desteğinizi açıkça göstermeye devam edin. Sabırla, zamanla bu duvarlar aşılabilir.

Ebeveynler olarak boşanma sürecindeki davranışlarımız, çocuğun geleceğini doğrudan etkiler. Ebeveyne yabancılaştırma, ciddi ve uzun vadeli zararlar doğurabilir. Bu nedenle, çocukların duygusal sağlığını korumak için iş birliği, sabır ve bilinçli adımlar atmak büyük önem taşır.

Çocuğunuzun bir ebeveyni kaybetmemesi için mücadele etmek, en önemli ebeveynlik görevlerinizden biridir.