Ergenlik, Arkadaşlar, Aile ve İletişim
Ergenlik döneminde aile içi ilişkilerin kaliteli olması çocukla doru iletişim dilinin kullanılması, ergenin gelişim dönemlerinde öğrenmeyle ilgili çevresel uyaranların zengin ve doğru olarak verilmesi, gencin yaşadıklarıyla baş başa bırakılarak sorumluluk duygusunun gelişmesine olanak tanınması, anne babanın tutarlı, kendine güvenli sağlıklı modeller olması başarıyı olumlu etkileyen faktörlerdir.
*Ergenlik döneminde aile içi ilişkilerde neler değişir?
Ergenin ailesi ile geçirmek istediği zaman azalır.
Daha sakin ve ebeveynleri ila daha uyumlu ilişkileri olan ergenler bile artık endişelerini ya da isteklerini eskisi kadar paylaşmaz istemedikleri için yalnızlık duygusuna kapılırlar.
Ergen özerklik isteği ile ilgilenilme isteği arasında gidip gelebilir. Bağlılık hissinden, karşı gelme, tartışma ya da aldırmama yoluyla uzaklaşmaya çalışılabilir.
Ergenler ebeveynlerin rehberliğini reddediyor gibi görünseler bile buna aslında ihtiyaç duyarlar.
Ebeveynler kurallar koyarak tutarlı olması ve dengeyi sağlaması gerekir.
Geç ergenlik döneminde artık çekişme azalır ve ergenin de uygun şekilde özerklik kazandığı, aile içinde verilen kararlarda söz hakkının olduğu ve ebeveyn ile ergen arasında bir denge kurulduğu yeni ve sağlam bir ilişki oluşur.
*Anne-Babalara :Çocuğunuz büyüdükçe siz de onu iyi gözlemleyip davranışınızı ona uydurun, alternatif yollar denemeye açık olun ve moralinizi yüksek tutun. Ona sevginizi gösterin, övülmesi gereken durumlarda onu övün. Çocukların ergenlik döneminde dahi en çok ihtiyacı olan şey sevgi, anne ve babaların koyacağı sınırlar ve kurallardır. Gençler çok arzu etseler bile sonsuz özgürlükle baş etmeyi bilmezler. Kurallarınızı ve fikirlerinizi mutlaka ona açıklayın.
*Arkadaşlar
Ebeveyne olan bağımlılığı zamanla reddeden ergen arkadaşlık, tavsiye, destek ve samimiyet ihtiyaçları için akranlarına yönelmeye başlar. Ergenin akranları ile birlikte olmasının asıl amacı dinlemek, konuşmak, karşılaştırmalar yapmak ve tartışmaktır. Ergenler arasında yapılan bir ankette arkadaşlık seçiminde en çok ilgi çeken davranışlar sırasıyla şunlardır; temizlik, arkadaşlara bağlılık, giyim, bağımlılık, güvenilirlik, genle fiziksel görüntü, olgunluk, karşı cinsle ilişkide popüler olma, dürüstlük.
*Ergenlik dönemine özel iletişim önerileri
Duygularına ve düşüncelerine saygı gösterin ve kendisini ifade etmesine izin verin.
İyi bir dinleyici olun ve çocuğunuz size bir şeyler anlattığında, onu her defasında öğütlere boğmayın.
Sadece sorunlar ortaya çıktığında değil, her şey yolundayken de konuşun; onu ve dünyasını tanımaya çalışın.
Çocuğunuzla geçirdiğiniz zamanın nitelik olmasına özen gösterin.
Mümkün olabildiğince kendi kendine kara verme hakkı ve özgürlük alanları tanıyın.
Arkadaşlarını tanıyın.
Temel bazı güvenlik önlemleri aldıktan sonra onun mahremiyetine saygı gösterin.
Farklı konulardaki çatışmaları demokratik bir ortamda çözümlemeye çalışın.
Ergenin bağımsızlık eğilimi ile ailenin karşı tutumu arasındaki çekişmeler, bu dönemde çoğu genç ve ailesi için kaçınılmaz bir durumdur.
Ergenler, Bilgisayar ve İnternet Kullanımı
Bilgisayarla uğraşmak gencin teknolojiyle erken yaşta tanışmasını, daha ileri teknolojilere kolayca adapte olmasını sağlar. Ayrıca yapılan araştırmalar, sağlıklı bir düzeyde bilgisayar kullanımının zihinsel gelişim, sözel ve sözel olmayan beceriler, uzun süreli bellek, merak duygusu, problem çözme, soyutlama, kavramsal düşünme, motor beceriler, yaratıcılık, eleştirel düşünme ve dil gelişimi gibi birçok alanda gencin gelişimini desteklediğini göstermektedir. Ancak bilgisayarın ergenin yaşamına kattığı kolaylıkların yanı sıra olumsuz sonuçlarını da görmekteyiz. Ergenin uygun bir biçimde internet kullanımında ebeveyne büyük sorumluluk düşmektedir.
*Ergen açısından bilgisayar kullanımında ne gibi riskler vardır?
En büyük risk bilgisayarın sorumlulukların da önüne geçmesi ve ergenin zaman yönetimini bozmasıdır. Kimi zaman gencin beslenme ve uyku düzenini bozar.
Ergenin ve bazen diğer aile bireylerinin bilgisayar karşından uzun zaman geçirmeleri aile içinde bireyciliği arttırır, ortak zamanları azaltır ve sağlıklı iletişimi bozar.
Bilgisayar ve internet ortamında gencin karşı karşıya kaldığı zararlı içerik de gelişimi için risk oluşturabilir.
Kontrolsüzce sanal âlemde dolaşan gencin, anlamını kavrayamadığı içeriklerle karşılaşması sonucunda korkup tedirgin olması kaçınılmazdır.
İnternette zaman geçiren gençlerin, tanıdık ve tanımadık aynı ortamdaki başka kişilerin ticari veya cinsel yönelimi kötüye kullanımlarıyla karşı karşıya kalabilirler.
Bilgisayar başında hep yanı pozisyonda oturmaya bağlı, beden sağlığı için risk oluşturabilecek sorunlar görülebilir.
*İnternet gencin hayatında neden bu kadar önemlidir?
İnternet özellikle ergenlere bir gruba ait olduklarını, o grup içinde yerleri olduğunu hissettirmektedir. Günlük yaşamda iletişim kurmakta ve sosyal ortamlarda kendini ifade etmekte güçlük çeken ergenler bu sanal gruplar içinde onaylandıklarını ve kabul gördüklerini düşünürler. İnternet aracılığıyla ergen hayalindeki kişi gibi olması kolaylaşmakta, utangaç ya da kendine güvensiz olsa bile, olmak istediği kişi gibi davranabilmektedir. Bilgisayar oyunun da sunulan içerik çok renkli, hızlı, görsel ve işitsel efektler tarafından zenginleştirilmiş olduğu için, ergen bilgisayar başında keyifli zaman geçirir. Bu durum günlük sıkıntılar ya da sorunlardan uzaklaşmak isteyen ergen için çok rahatlatıcıdır.
Dikkat! Gencin bilgisayar başında geçirdiği süre giderek artıyorsa; başka bir ile uğraşırken bile bilgisayarı özlüyorsa; sizi ve arkadaşlarını dikkate almıyorsa; başka faaliyetleri önemsemiyorsa; yemek, banyo ve tuvalet gereksinimlerini erteliyor ya da geçiştiriyorsa; sırt, bilek, baş ağrısı gibi fiziksel sıkıntılar yaşıyorsa internet bağımlılığından söz edilebilir.
*Ergenlerde bilgisayar ve internet bağımlığının önüne geçmek için ne yapmak gerekir?
İlköğretim çağındaki çocuklarda da çocuğun isteklerinden çok, ihtiyaçlarından yola çıkılarak haftanın seçilmiş günleri 30-60 dakikalık süreler verilebilir. Ergenlerde bu süre daha da uzayabilir ve kullanımı haftanın her gününe belirli sürelere yayılabilir.
Sanal yerine doğal aktiviteler ve ortamlar tercih edilmeli, ergenin yaşıtlarıyla doğal ortamlarda görüşmesi için fırsat yaratılmalı ve desteklenmelidir.
Spor aktivitelerine yeteri kadar vakit ayrılmalı ve sporun gencin yaşamındaki önemi vurgulanmalıdır.
Ergenin kendi akranları arasında iletişim kurmasına destek verilmeli eğer iletişim kurma, başlatma veya sürdürmede güçlük çekiyorsa, sosyal beceri eğitimlerinden faydalanılabilir.
Bilgisayarın herkesin bulunduğu bir odada olması, hafta içi ders dışı etkinlikte kullanılması ya da kullanım aralıklarının belirlenmesi, hafta sonu ise aralıklarla 45 dakikayı geçmeyecek şekilde kullanıma izin verilmesi gibi basit önlemler alınmalıdır.
Tüm bu noktalara dikkat edildiği halde ergen giderek bilgisayara daha bağımlı oluyorsa ve bu durum ergenin okul başarısını, sosyal yaşamını olumsuz etkiliyorsa, mutlaka bağımlılık konularıyla ilgili biri uzmandan yardım alınmalıdır.
Comments