Çocuk kimliğinin değişmesi ve beden görünümünde değişiklikler.
Kendi sınırlarını keşfedip tekrar düzenleme ve ebeveyn otoritesini test etme.
Kimlik mücadelesinin başlaması.
Sözel ifade yeteneğinin kuvvetli olmasına karşın kendini daha çok hareketlerle ifade etme eğilimi.
Çalışma becerilerinin belirgin olarak artmasına karşın, eğlenceli aktivitelere öncelik tanıma.
Ebeveynlere zaman zaman kaba davranma, onların ideal hallerini sorgulama ve anne babalarından farklı yetişkinleri model alma.
Kimi zaman huysuzluk etme ve çocuksu davranışlara dönme eğilimi.
Yakın arkadaşlıkların önem kazanması, bu doğrultuda giyim ve alışkanlıkların şekil değiştirmesi ve aynı cinsiyetten arakadaş aktivitelerini tercih etme.
Cinsel gelişimde kızlar erkeklerin önündedir.
Bir yandan utangaçlık gösterirken, diğer yandan gösteriş yapma ve ukala tavırlar belirgindir
Kişisel gizlilik gereksinimi çok önem kazanırken, bedenini keşfetme deneyimi başlar.
"Normal" olma kaygıları odak noktasıdır.
Sigara, alkol veya maddeleri merak eder ya da deneyebilir.Erken ergenlik dönemi "ergenlik fırtınası" olarak da görülebilir. Bağımsızlık mücadelesi, soyut düşünmenin ve kavramının gelişmeye başlamasıyla beden alıgısı ile aşıır uğraşlar ve aynı cinsiyetten arkadaşlık kurma en tipik özelliklerdir. Özellikle kızlarda belirgin olmak üzere erken ergenliğe geçiş aşamasında depresif duyguların arttığına ilişkin veriler vardır.Bu dönemde ebeveynlerle yaşanan çatışmalar, ergenin kişilik yapısından bağımsız olarak depresyon riskini arttırır.Davranış sorunlarının, yetişkin dönem psikiyatrik sorunları açısından yüksek risk oluşturabileceği öne sürülmektedir. Orta Ergenlik Dönemi (14-17 yaş) Özellikleri
Entelektüel uğraşlar artar, cinsel ve saldırgan dürtülerini yaratıcı uğraşlara yönlendirebilir.
İdealler geliştirip rol modellerini seçer ve amaca yönelik uğraşlarda artış olur.
Kendilik algısında aşağılık duygusu ile böbürlenme ve gerçek dışı beklentiler arasında gidip gelme olabilir.
Ebeveynleri, bireysel bağımsızlık mücadelesini engellediğinden yakınabilir.
Bedeni ve görünüşüne yönelik aşırı uğraşlar olabilir ya da bedenine yönelik yabancılık hissine kapılabilir.
Ebeveynlerini küçümseme eğilimi ve duygusal olarak onlardan uzaklaşma çabaları belirgindir.
Karşı cins ve grup ilişkilerine yönelme eğilimi vardır. Arkadaşlık ilişkilerinin, erken ergenliğe göre daha yüzeysel ve tutarsız olmasına karşın, grup kimliğinin önemi giderek artar.
İç yaşantılar ve fanteziler ergenin hayatında önemli bir yer tutar, gönlükler ve sırlar vazgeçilmez olabilir.
Aşk ve tutku hislerinin yanı sıra cinsel çekicilikle ilgili kaygılar belirgindir.
Eşcinsellik korkularıyla birlikte karşı cinse yönelme olur.Orta ergenlik dönemi "özdeşim dönemi" olarak tanımılamak aha uygundur. Ahlaki düşücenin gelişmesinin yanı sıra cinsel dürtülerin daha belirgin olarak artışı ve cinsel kimliğin sorgulanması da bu döneme denk düşer. Tutarsızlık, özellikle erken ve orta ergenliği en iyi tanımlayan özelliktir.Bu dönemde ergen, farklı zamanlar ve farklı ortamlarda farklı ya da birbirinin tersi ilişki yapıları sergileyebilir.Bir önceki çocukluk döneminin güven veren, dengeli iç dünyasından çıkıp, ergenliğin başlamasıyla birlikte çalkantılı döneme geçiş; ergende sıklıkla görülen çocuksu tavırları da bir miktar açıklayabilir. Geç Ergenlik Dönemi (17-19 yaş) Özellikleri
Daha sağlam bir kimlik yapısı,hazzı ve doyumu erteleyebilme ve duygusal açıdan sağlamlık gelişir.
Duygularını sözel olarak ifade edebilme ve mizah yeteneğinde artış belirgindir.
Kapsamlı düşünebilme yetisi gelişir ve mesleki tercihler belirginleşir.
Hedefe yönelik bağımsız kararlar alıp, bildiği yolda ilerleyebilir.
İçgörü gelişir, kişisel saygınlık ve kendine verdiği önemin artmasının yanı sıra, diğer insanlara duyulan saygı da artar.
Başkalarına ve geleceğe duyduğu ilgi artar, yaşamdaki yerinin anlamını daha çok düşünmeye başlar.
Sosyal kurum ve kültürel öğelerin anlamı üzerinde düşünür ve uygun olanlarını benimseme eğilimindedir
Ciddi ilişkilerle ilgili kaygıları olabilir.
Tutku ve aşk duyguları gelişmeye devam eder. Her evrede tanımlanan gelişimsel özellikler farklı olduğu halde, bireysel yapı, yetişme tarzı, sosyal çevre ve içinde yaşanılan kültürel ortama bağlı olarak bu evreler arasında örtüşme ve geçişler olabilir.