Ebeveyn olarak çocuğunuz ile nasıl konuştuğunuz, iletişim kurduğunuz çocuğunuz ile olan ilişkinde önemli yeri vardır.
İletişimin en temeli çocuğunuz ile etkin bir şekilde etkileşimde olmaktır. Çocuğunuzun sizi dinlemesini ne kadar çok istiyorsanız, o da sizin tarafınızdan ciddiye alındığını, dinlendiğini ve anlaşıldığını hissetmek ister. Çocuğunuzun her söylediğini onaylamayabilirsiniz; fakat onu dinleyin ve anlatmak istediklerini tamamlamasına izin verin. Böylece onun düşüncelerine, fikirlerine saygı duyduğunuzu hissedecektir ve size de aynı şekilde davranması için iyi bir örnek olmuş olacaksınız.
Gelişim evrelerine bağlı olarak küçük yaş çocuklarının dikkat süreleri de daha kısadır. Bu sebeple yönergeleriniz ve istekleriniz de kısa ve öz olmalıdır. Küçük yaş çocuklar ile konuşurken onların fiziksel olarak seviyesine inmek ve göz kontağı kurmakta önemlidir.
Küçük yaş çocukları zaman zaman kendilerini yeterince iyi ifade edemezler ve anlaşılmadıklarını hissettiklerin de çaresiz öfkeli hissedebilirler. Bu durumda ebeveynin iyi iletişim becerilerine sahip olması hayatidir. Yaşı büyüdükçe de yardım istediğinde, onu mutlu eden, mutsuz eden bir anı paylaşmak istediğinde ebeveynlerinin onu dineleceğine emin olması onu güvende hissettirecektir.
Daha büyük yaş çocuklarının, yaş ile orantılı olarak dikkat süreleri de artar; fakat uzun konuşmalar, istekler karşısında; asıl konuyu kaçırıp dinlememeye başlayabilirler. Bu nedenle bu yaş grubunda da kısa öz yönergelerin verilmesi önemlidir. Küçük yaştan itibaren sağlıklı iletişim kurduğunuzda çocuğunuz ergenlik dönemlerinde size, ilginize, desteğinize ve/veya fikrinize ihtiyacı olduğunda sizinle çok daha rahat paylaşacaktır. Sizde müdahale etmek istediğiniz durumlarda iyi iletişim kanalınız olduğunda çocuğunuzun daha az tepkisi ile karşılaşır, fikir alışverişinde bulunabilirsiniz.
Çocuğunuzu dinlerken anlattıkları ile ilgilendiğinizi geri bildirimler vererek belli edebilirsiniz. Ayrıca sohbet sırasında başka bir şeyle ilgilenmemek (Tv, telefon, gazete) çocuğunuza tüm ilginizi ve dikkatinizi vermeniz açısından önemlidir.
Çocuğunuzun konuşmasını olabildiğince bölmeden ve eleştirmeden, dikkatle ve merakla dinlemeye çalışın. Aynı şekilde yargılayıcı olmadan, anlayışlı bir tavır içinde sohbetinizi sürdürün. Eğer anlattıklarını tekrarlıyorsa, daha önce bu konuyu anlattığını ona ifade etmenizde sorun olmaz.
Eğer kızgın iseniz; daha sakince konuşabilecek hale gelene kadar mola alabilirisiniz. Fakat bunu çocuğunuza uygun ve anlayacağı bir şekilde açıklamasınız.(Şuan gerçekten çok öfkeliyim tek başıma odama gideceğim, 10 dk sonra geldiğimde sakince seninle konuşabiliriz.)
Çocuğunuzun konuşmasını olabildiğince bölmeden ve eleştirmeden, dikkatle ve merakla dinlemeye çalışın. Aynı şekilde yargılayıcı olmadan, anlayışlı bir tavır içinde sohbetinizi sürdürün. Eğer anlattıklarını tekrarlıyorsa, daha önce bu konuyu anlattığını ona ifade edin.
Çocuğunuzu ‘’aktif’’ olarak dinlemek iletişim için en gerekli unsurdur. Ebeveynler çocuklarını aktif olarak dinlediklerinde, çocuklarına önemli ve özelsin mesajını iletir. Bir çok sorun ebeveynin en başta aktif olarak dinlemesi ile engellenebilir. Ayrıca aktif dinleme ile çocuğunuza sorular sorarak kendi sorununa çözüm bulması için yönlendirebilirsiniz.
Çocukların tümü olumlu ilgi çekmek ister. Bunun için her fırsatta çocuğunuzu sevdiğinizi hissettirin ve gösterin yanı zamanda olumlu davranışlarını fark ettiğinizi ve hoşunuza gittiğini belli edin/dile getirin.
Sizin ile paylaştıklarının özel olduğunu unutmayın. Başkaları ile onun için özel olabilecek konuları paylaşmadan önce çocuğunuza danışmayı unutmayın!
Dinleme beceri için önemli hatırlatmalar:
Çocuğunuza tüm dikkatinizi verin.
Çocuğunuza bakın.
Sohbet sırasında başka şeylerle ilgilenmeyin.
Çocuğunuzun anlattıklarını gerçekten dinleyin.
Sohbet sırasında çocuğunuzu dinlediğinize dair geri bildirimler verin.