Altının ıslak/kuru olduklarını belirtebilmeleri
2 saat ve üzeri kuru kalabilme
Tuvaletini yapmada zaman düzeni var ise
Motor becerilerinin tuvalete giderek, tuvalete az yardım ile oturabilme
Tuvalet ihtiyacını söz/hareket/şarkı ile belirtebilmesi
Temel giyinme becerileri, pantolonunu indirme vb.
Bağımsızca bu davranışı gerçekleştirme isteğiFrajil x sendromlu çocukların tuvalet eğitimine hazır oluş maddelerinden bazılarını gözlemlemiyorsanız çocuğunuzda tuvalet eğtimini vermek daha güç olabilir.Bu noktada frajil x sendromlu çocuğun tuvalete gitmesi üzerine odaklanmak ve belirli aralıklarla tuvalete gitme düzenin oluşturulması gerekir. Böylece tuvaleti geldiğinde yapabileceği bir çok fırsatı olmuş olur. Frajil x Sendromlu Çocuğun Tuvalet Eğitiminde Ebeveyn Tutumları
Çocuğunuz bu konuya ilgisi olana kadar beklemeye çalışın
Sakin ve sabırlı bir tutum içerisinde olun
Kazaların normal olduğunu unutmayın
Çocuğunuzun en ufak başarısını bile fark ederek onu övün
Çocuğunuzu cezalandırmayın, utandırmayın
Tuvalet eğitiminin kompleks bir süreç olduğunu unutmayın
Tuvalet eğitimi sürecinde yavaş ve emin olarak ilerleyin
Ailede veya çevredeki bir değişiklik nedeni ile tuvalet eğitimi sonrası geri dönüş olabilir
Çocuğunuza bunu başarabileceğine dair olumlu , güven dolu mesajlar iletin.Frajil x Sendromunda Tuvalet Eğitimi ile İişkili Etkenler
Tuvalet eğitimine hazır oluşta gecikmeler Farjil x sendromunda sıkça karşılaşılır.
Görsel ipucları tuvalet eğitiminde yardımcı olur.
Diyet önemlidir(sıvı alımı,kepek, meyve,sebze vb )
Güven ilişkisinin kurulu olması
Kaygı/korku ve dürtüsellik durumunda destek gerekebilir
Işıklandırmanın florasan olmamasıFrajil X sendromunda tuvalet eğtimine çocuğunuzun genelde kakasını yaptığı zamanları belirleyerek o zamanlarda onu tuvalete oturtmak ile başlayın.Çocuğunuzun bağırsak hareketleri yavaş ise ayağının altına bir basamak koymak faydalı olacaktır. Tuvalette oturduğu sürede onu denediği/başardığı için takdir edin.Bu düzene farklı zamanlarda kakasını tuvalete yapana kadar sürdürün.Bunu başardıktan sonra aynı şekilde çocuğunuzun genelde altını ıslattığı zamanları belirleyin.Bu zamanlarda düzenli olarak cocuğunuzu tuvalete götürün.Her durumda(çiş yapması/yapmaması) onu takdir edin.Ilık suyun tuvalete oturur oturmaz çocuğun genital bölgesine yavaşça dökülmesi de idrar yapması için gereken kasların harekete geçmesine yardımcı olabilir. Frajil x Sendromunda Gece Tuvalet EğitimiGece tuvalet eğitimine gündüz tuvalet eğitimi tamamlamana kadar geçilmemelidir.Frajil x sendromlu çocuğun gece yatmadan sıvı alımının sınırlandırılıması faydalı olur. Çocuğunuzu gece 1-2 defa uyandırmak, tuvalete götürerek 3-5 dakika oturması ile başlayabilirsiniz.Her seferinde çocuğunuzu övmeyi ve takdir etmeyi unutmayın. Bu süreçte çocuğunuzu uyandırdığınızda ona şarkı söyleyeblir veya sakin bir ses tonu ile onunla konuşmanız önemli. Böylece tuvalete uyuyarak gelmemiş olur, farkındalığı artar. Farjil x sendromu olan çocukların tuvaletlerinin olduğu, tuvaletlerini kontrol etme becerileri daha geç oluşabilir. Zaman zaman dokunsal hasasiyetleri, ayaklarının yere değmeden oturmaktan çekinmeleri, tuvaletin kendisine oturmak istememe de dokunsal sebeplerden kaynaklanabilir.Tuvaletin görsel uyaranlarda, yüksek seslerden arındırılması, sakinleştirici bir müziğin kullanımı tuvalet eğitimi sürecinde yardımcı olabilir. Unutmayın ki frajil x sendromlu çocuklar zaman zaman tuvalet eğitimlerini kaybedebilir. Kazaları doğal karşılayın ve asla çocuğunuzu cezalandırmayın.Tuvalet eğitimine hazır olmayan bir frajil x sendromlu çocuğun zorlanması çocuğu korkutabilir ve sürecin zorlaşmasına neden olur.Tuvalet eğitimi sürecinde aceleci davranmamaya da özen gösterin. Eğer çocuğunuz tuvalet eğtimi süresinece tuvaletini tuttuğunu ve çocuğunuzda kabızlık belirtileri gözlemliyor iseniz tuvalet eğitimine ara vererek çocuk doktorunuz ile görüşün.
- Ayşe Başak Erk