top of page
  • Ayşe Başak Erk

Tek Ebeveyn olarak Çocuk Yetiştirmek

Yalnız ebeveyn misiniz? Tek başınıza çocuk yetiştirmeye dair ipuçları

Bir çocuğu kendi başınıza yetiştirmek çok stresli olabilir. Eğer yalnız bir ebeveynseniz baskıyla başa çıkmanın, destek bulmanın ve bir çocuğu büyütmenin yollarını anlamaya ihtiyacınız olacak.

Eğer tek başınıza bir çocuk yetiştiriyorsanız yalnız değilsiniz. Tek ebeveynli aileler oldukça yaygın. Yalnız ebeveynlerin yaşadığı belirli zorlukları nasıl yöneteceğinizi ve mutlu, sağlıklı bir çocuk yetiştirmek için neler yapabileceğinizi bilmek işinize yarayacaktır.

Yalnız Ebeveyn Olmanın Sık Karşılaşılan Zorlukları

Çocuk yetiştirmek her koşulda zor olabilir. Partneriniz olmadığında koşullar biraz daha zorlaşır. Yalnız bir ebeveyn olarak günlük çocuk bakımının her yönünün sorumluluğunu tek başınıza alıyor olabilirsiniz.

Yalnız bir ebeveyn olmak baskıyı, stresi ve yorgunluğu artırabilir. Çocuğunuzu duygusal olarak desteklemekten ve disiplini elde tutmaya çalışmaktan çok yorulmanız ya da dağılmanız çocuğunuzun davranışlarını etkileyen sonuçlar doğurabilir.

Tek ebeveynli aileler ayrıca genellikle daha düşük gelire sahip olabilirler ve sağlık hizmetlerine daha zor erişebilirler. İşi ve çocuk bakımını aynı anda idare etmeye çalışmak maddi açıdan zorlayıcı ve sosyal açıdan yalnızlaştırıcı olabilir. Çocuğunuz için bir erkek ya da kadın ebeveyn rol modelinin eksikliğinden de endişe ediyor olabilirsiniz.

Pozitif Stratejiler

Tek ebeveynli ailenizde stresi azaltmak için:

  1. Sevginizi gösterin. Çocuğunuzu övmeyi unutmayın. Ona koşulsuz sevginizi ve desteğinizi verin. Her gün oyun oynamak, kitap okumak ya da sadece çocuğunuzla oturmak için zaman ayırın. Çocuğunuzu takdir etmek için kullanabileceğiniz sözcüklere buradan ulaşabilirsiniz.

  2. Bir rutin oluşturun. Evde bir düzenin olması, örneğin belirli yemek saatlerinin ve yatma vaktinin olması çocuğunuzun ne beklemesi gerektiğini bilmesine yardımcı olur.

  3. Kaliteli bir çocuk bakımı bulun. Eğer çocuğunuza düzenli olarak bakılmasına ihtiyacınız varsa güvenli bir ortamda ihtiyaçlarını karşılayabilecek kaliteli bir bakıcı arayın. Daha büyük yaştaki bir çocuğun çocuk bakıcılığına güvenmeyin. Yeni bir arkadaştan ya da partnerinizden çocuğunuza bakmasını istemek konusunda dikkatli olun. Çocuğunuz için bakıcı seçerken sorabileceğiniz soruları buradan okuyabilirsiniz.

  4. Sınır koyun. Evin kurallarını ve beklentilerinizi çocuğunuza açıklayın (örneğin saygılı konuşmak gibi) ve bunları uygulayın. Sürekli disiplin sağlamak için çocuğunuzun hayatındaki diğer bakım verenlerle birlikte çalışın. Çocuğunuz daha fazla sorumluluğu kabul etme becerisini gösterdiğinde belirli sınırları yeniden değerlendirmeyi düşünün, çocuğunuzun ekran karşısında geçirdiği vakit gibi. Çocukları utandırmadan sınır koyma,Sınır koymada güçlük yaşayan ebeveynler yazılarına göz atabilirsiniz.

  5. Suçlu hissetmeyin. Kendinizi suçlamayın ya da yalnız ebeveyn olmayı telafi etmek için çocuğunuzu şımartmayın.

  6. Kendinize iyi bakın. Fiziksel etkinliği günlük rutininize ekleyin, sağlıklı beslenin ve bolca uyuyun. Yalnız başınıza tadını çıkarabileceğiniz ya da arkadaşlarınızla birlikte yapabileceğiniz etkinlikler için zaman ayırın. Haftada en az birkaç saatinizi çocuğunuza bakacak birini ayarlayarak mola vermeye ayırın.

  7. Başkalarından destek alın. Diğer ebeveynlerle birlikte çocukları okula bırakmak işini paylaşabilirsiniz. Yalnız ebeveynler için bir destek grubu kurun ya da sosyal hizmetlerden destek alın. Yardım için sevdiklerinizi, arkadaşlarınızı ve komşularınızı arayın. 

  8. Pozitif kalın. Zor bir zaman geçiriyorsanız çocuğunuza karşı dürüst davranmanız önemlidir ama her şeyin yoluna gireceğini ona hatırlatın. Çocuğunuzun “küçük bir yetişkin” gibi davranmasını beklemek yerine ona yaşına uygun sorumluluklar verin. Günlük zorluklarla başa çıkarken mizah duygunuzu koruyun.

Bazı araştırmalar, tek ebeveynli evlerdeki gençlerin daha yüksek depresyon ve daha düşük özgüven riskiyle karşı karşıya olduğunu göstermiştir. Depresyonun belirtileri arasında sosyal izolasyon, üzgün, yalnız, sevilmiyor hissetme, görüntüsünden hoşlanmama, huzursuzluk ve umutsuzluk hisleri olabilir. Bu belirtileri çocuğunuzda görüyorsanız doktoruyla konuşun.

Çocuğunuzla Ayrılık ve Boşanma Hakkında Konuşmak

Pek çok tek ebeveynli aile boşanma ya da ayrılmanın sonucudur. Sizin ailenizde de durum buysa karşı karşıya olduğunuz değişimler konusunda çocuğunuzla konuşun. Çocuğunuzun hislerini dinleyin ve sorularına dürüstçe yanıt vermeye çalışın; diğer ebeveyn hakkında gereksiz detaylara ya da negatifliğe girmekten kaçının. Çocuğunuza ayrılmaya ya da boşanmaya neden olacak hiçbir şey yapmadığını ve onu her zaman seveceğinizi hatırlatın.

Bir ruh sağlığı uzmanı, size ve çocuğunuza sorunlar, korkular ya da endişeler hakkında konuşmak konusunda yardımcı olabilir. Çocuğunuzun adapte olmasına yardımcı olmak için diğer ebeveyniyle de çocuğunuzun bakımı ve iyiliği hakkında düzenli olarak iletişim kurun. Boşanma sürecini en iyi atlatan çocuklar, ebeveynleri ebeveynlik konusunda sürekli iletişim halinde olan, çocuklarının ihtiyaçlarını kendi çatışmalarının üzerinde tutan ebeveynlere sahip olanlardır.

Kayıp ve Yas Üzerine

Bazen tek ebeveynlik, beklenen veya beklenmeyen diğer ebeveynin kaybı sonrasında gerçekleşen bir durumdur. Çocukların ölümü ve yas sürecini anlamlandırmaları, Ölüm ve kayıp hakkında çocukla konuşmak, Çocuklara ölümden nasıl söz etmeliyiz yazılarına buradan ulaşabilirsiniz.

Yalnız Ebeveynlik ve Flört 

Eğer flört ediyorsanız, yeni romantik partnerinizin çocuğunuz üzerinde yapacağı etkiyi düşünün. Hem size hem de çocuğunuza saygılı davranacak bir partner arayın. Partnerinizi çocuğunuzla tanıştırmadan önce sağlam bir ilişki kurana kadar bekleyin.

Tanıştırmaya hazır olduğunuzda çocuğunuza yeni partnerinizin bazı olumlu özelliklerini açıklayın. Ancak çocuğunuzdan da partnerinizden hızlıca kaynaşmalarını beklemeyin. Birbirlerini tanımaları için onlara zaman tanıyın ve yeni partnerin diğer partnerin yerine geçmeye çalışmadığı konusunda açık olun.

Erkek ve Kadın Rol Modelleri

Eğer çocuğunuzun diğer ebeveyni onun hayatına dahil değilse çocuğunuzun hayatında kadın ya da erkek rol modelinin eksikliğinden endişeleniyor olabilirsiniz. Karşı cinsle ilgili olumlu mesajlar vermek için:

  1. Olumlu olma fırsatları arayın. Ailenizdeki, üyesi olduğunuz bir topluluktaki ya da medyada gördüğünüz karşı cins üyelerinin olumlu yönlerine ya da başarılarına dikkat çekebilirsiniz. Karşı cins hakkında genelleyici, olumsuz ifadelerde bulunmaktan kaçının.

  2. Karşı cins hakkındaki olumusuz stereotiplere karşı çıkın. Karşı cinste olup bu stereotipe uymayan bir aile üyesini örnek verin.

  3. Hayatınıza karşı cinsten olup romantik partneriniz olmayan insanları dahil edin. Çocuğunuz için rol modeli olabilecek karşı cinsten sorumluluk sahibi birileriyle olumlu ilişkiler kurmaya çalışın. Çocuğunuza karşı cinsle uzun süreli, olumlu ilişkiler kurmanın mümkün olduğunu gösterin.

Yalnız ebeveyn olmak son derece zorlayıcı ama ödüllendiricidir. Çocuğunuza sevginizi ve saygınızı göstererek, dürüst davranarak ve pozitif kalarak stresinizi azaltabilir ve çocuğunuzun büyüyüp gelişmesine yardımcı olabilirsiniz.

Son Yazılar

Hepsini Gör
bottom of page