Çocuklukta duygusal desteğin yokluğunun etkileri oldukça yıkıcı ve kalıcı olabilir.
Fiziksel istismar, fiziksel yaralar bırakırken duygusal istismar ruhsal yaralar bırakır; peki ya duygusal ihmal?
Çocuklukta duygusal desteğin yokluğunun etkileri en az travmalar kadar yıkıcı ve kalıcı olabilir. Üstelik duygusal yaranın tam olarak nerede ve ne zaman alındığını tespit edemediğiniz için tespit etmesi ve üstesinden gelmesi de çok zor olabilir. Duygusal ihmal çocuk istismarıyla aynı şey değildir çünkü çoğunlukla kasıtsızdır. Bazı ebeveynler çocuklarının duygularını kasıtlı olarak görmezden gelseler de, diğer ebeveynler genellikle çocuklarının duygusal ihtiyaçlarını fark etmeyi ya da onlara yanıt vermeyi başaramayabilirler. Ebeveynleriniz ellerinden gelenin en iyisini yapmış ve size çok sevmiş olsalar da duygusal ihtiyaçlarınızı ihmal etmiş olabilirler.
Ebeveynleriniz de, kendi ebeveynleri tarafından duygusal ihmale uğramış olabilirler ve bir çocuğun duygularına karşı nasıl davranılması gerektiği konusunda önlerinde iyi örnekler olmadığı için sizin duygusal ihtiyaçlarınıza nasıl karşılık vereceklerini de bilememiş olabilirler. Ebeveynlerinin yaptığı hataları düzeltmeye çalışmış olsalar bile yine de eksiklikleri olabilir. Hastalık, ölüm, boşanma ve iş kayıpları duygusal ihmale yol açabilir çünkü ebeveynler çocuklarının duygusal ihtiyaçlarına karşılık verecek durumda olmayabilirler.
Ebeveynler, çocuklarının duygularına diğer şeylerden daha önemsiz, aşırı ya da değersizlermiş gibi davrandığında çocuğu duygusal olarak ihmal etmiş olurlar. Eğer çocuklukta duygusal ihmale uğradıysanız sizin için tanıdık size tanıdık gelebilecek bazı cümleler şunlar olabilir:
“Aslında böyle hissetmiyorsun.”
“Abartacak bir şey yok.”
“Buna üzüldüğüne değmez.”
“Bu kadar duygusal olma.”
Ebeveynleriniz sizin duygularınızı fark etmediklerinde, onlara değer vermediklerinde ya da yanıt vermediklerinde veya dile getirdiğinizde duygularınızı sorguladıklarında istemeden de olsa hislerinizin önemsiz olduğu ya da böyle hissetmenizde bir sorun olduğu mesajını iletirler. Bununla başa çıkmak için hislerinizi derinlere gömmeniz ya da örneğin öfke gibi “kabul edilemez” görülen bir duyguyu kaygı gibi daha “kabul edilebilir” bir duyguya dönüştürmeniz gerekebilir.
Bu size kendi çocukluğunuzu hatırlatıyor mu? İşte çocukken duygusal ihmale uğramış olabileceğinize dair 9 işaret:
Başkalarına güvenmekten korkuyorsunuz ve başkalarının gösterdiği yardım, destek ya da ilgiyi reddediyorsunuz.
Güçlü ve zayıf yanlarınızı, nelerden hoşlanıp hoşlanmadığınızı, hayattaki hedeflerinizi belirlemek konusunda zorluk yaşıyorsunuz.
Kendinize karşı, başkalarına olduğundan daha acımasız davranıyorsunuz, kendinize şefkat ve anlayış göstermekte zorlanıyorsunuz.
Neredeyse her şey için sadece kendinizi suçluyorsunuz, öfkenizi içinize yönlendiriyorsunuz ya da hisleriniz veya ihtiyaçlarınız konusunda suçluluk ve utanç duyuyorsunuz.
Kendinizi hissiz, boş veya duygularınızdan kopuk hissediyorsunuz ya da duygularınızı ifade edemeyeceğinizi hissediyorsunuz.
Kolayca bunalıyorsunuz ve çabucak pes ediyorsunuz.
Kendinize olan saygınız az.
Reddedilmeye karşı oldukça hassassınız.
Özünüzde bir şeylerin kusurlu olduğunu, tam olarak adını koyamasanız da benliğinize dair bir şeylerin gerçekten yanlış olduğuna inanıyorsunuz.
Eğer bu işaretler size tanıdık geliyorsa ve çocukluğunuzda duygusal ihmale uğramış olabileceğinizden şüpheleniyorsanız iyileşmek için yapabileceğiniz şeyler var.
1.Duygularınızı fark etmeyi öğrenin. Eğer ebeveynleriniz duygularınıza değersizlermiş ya da önemsizlermiş gibi davrandıysa bir yetişkin olarak da ne hissettiğinizi anlamakta ya da zor duygularla karşı karşıya olduğunuzda ne yapmanız gerektiğini bilmekte zorluk yaşıyor olabilirsiniz. Hisler işin içine katılmadığında karar vermek neredeyse imkansızdır. Hislerimiz kararlarımıza yön verir. Ne yaptığımız, nereye gittiğimiz, zamanımızı kiminle geçirdiğimiz ve hatta ne yediğimiz bile duygularımızla verdiğimiz kararlardır. Duygular bize dünya, diğer insanlar ve kendimiz hakkında ne hissettiğimizi söyler.
2. İhtiyaçlarınızı tespit edin ve başkalarından bunları karşılamalarını talep edin. Tıpkı herkes gibi siz de ihtiyaçlarınızın karşılanmasını hak ediyorsunuz. Başarması kolay olabilecek şeyler isteyerek ufak adımlarla başlayın. Örneğin, üzgün olduğunuzda arkadaşınızdan ya da sevgilinizden size sarılmasını isteyin veya zor bir günün ardından eve geldiğinizde birkaç dakikalığına sessiz ve yalnız kalmayı isteyin.
3. Bir terapist bulun. Bir terapist, çocukluğunuzu geri almanızı sağlayamaz ya da ebeveynlerinizin yaptığı hataları silemez ancak size, ebeveynlerinizin sunamadığı duygusal araçları sunabilir. İyi bir terapist, duygularınızı tespit etmenize, ihtiyaçlarınızı talep etmenize, başkalarına güvenmeyi öğrenmenize, özsaygı kazanmanıza, reddedilmeyle başa çıkmanıza, kendinizi sevmenize ve daha fazlasına yardımcı olur.
Çocuklukta yaşanan duygusal ihmal yara izi bırakmasa da çocuklar ve o çocukların yetişkinlikleri üzerinde gerçek bir zarara neden olabilir. İyileşmek için, görünmez olanı görünür kılmanız gerekir. Yaralarınızın adını koyun, onları keşfedin, onlardan öğrenin ve onların sarın.