Çocukların yaşları. Mesele yeni bir ilişki kurmaya ve düzenlemeye geldiğinde, küçük çocuklar büyük olanlara göre daha kolay adapte olurlar. Fakat küçük çocuklar için bir “uyku etkisi” vardır. Yani, bazıları ilk başlarda büyük değişimlerin üstesinden kolaylıkla gelirler fakat zorlayıcı duygular ve yıkıcı davranışlar yıllar sonra gelir. Daha sonra ortaya çıkacak problemlerin önüne geçebilmek için, çocuklar bu büyük değişiklerle barışık görünseler bile mutlaka onlarla açık bir şekilde konuşun.
Çocukları ne kadar süredir tanıdığınız. Genellikle, çocukları ne kadar uzun süredir tanıyorsanız, ilişkiniz de o kadar iyi olur. Elbette bazı istisnalar vardır. Mesela evlenmeden önce ebeveynlerden biriyle arkadaşsanız, bu ayrılmadan sizi sorumlu tutabilirler. Fakat birçok durumda, birlikte geçirilen vakitler ve anılar bu geçişin çok daha kolay olmasını sağlar.
Evlenmeden önce eşinizle geçirdiğiniz vakit. Elbette istisnalar olacaktır fakat genellikle eşinizle olan ilişkinizde acele etmezseniz, çocuklar bu ilişkinin uzun vadeli olacağını hissedecektir.
Evlendiğiniz kişinin eski eşiyle arasının iyi olup olmaması. Bu kritik bir mesele. Eski eşlerle olan ilişkide minimum düzeyde çatışma ve açık bir iletişim, çocukların size alışma sürecinde büyük fark yaratacaktır. Çocuklar için yeni yaşam düzenine alışmak ebeveynlerin negatif yorumlarını duymadıklarında çok daha kolay olacaktır.
Çocukların sizinle geçirdiği zaman. Her hafta sonu çocuklarla vakit geçirmeye ve bağ kurmaya çalışmak, özellikle öz anne-babasıyla istediği kadar vakit geçiremeyen çocuklarla arkadaş olmak için iyi bir fikir olmayabilir. Unutmayın, öncelikli olan çocukların ihtiyaçları. Eğer çocuklar öz anne-babasıyla vakit geçirmek istiyorlarsa, bunu yapmalılar. Hem bazen çok sık görüşmemek, uzun vadede daha iyi bir ilişki kurma yolunda yardımcı olabilir. Hangi durumların problem yaratabileceğini önceden bilmek onlara karşı hazırlıklı olmanızı sağlar. Sonrasında, güçlükler ortaya çıktığında, onlarla çok daha sabırlı ve naif bir şekilde baş edebilirsiniz. İyi bir üvey anne-baba olmak için adımlar Bütün ebeveynler bir takım sorunlarla karşılaşırlar. Fakat üvey anne-baba olduğunuzda, bu sorunlar daha da güçleşebilir çünkü onu doğuran anne ya da öz babası değilsiniz. Hatta bu durum eşinizle, onun eski eşiyle ya da çocuklarla aranızda bir güç savaşı yaratabilir. İşler zorlaştığında, çocukların ihtiyaçlarına öncelik vermek doğru kararlar almanıza yardımcı olur. İşte öneriler:
İstekleri değil ihtiyaçları önceleyin. Çocukların sevgiye, ilgiye, şefkate ve hepsinden önce tutarlı kurallara ihtiyaçları vardır. Onlara oyuncak ya da sevdiği bir şey vermek, özellikle de bunu iyi bir notla ya da davranışla kazanmadılarsa, sevginizi hediyeyle takas ediyormuşsunuz gibi hissettiren bir duruma neden olabilir. Aynı şekilde, eğer öz çocuklarınıza üvey çocuklarınızdan daha farklı davrandığınızı ve bu konuda suçlu hissediyorsanız, bunu düzeltmek için hediye almayın. Daha eşit davranmak için elinizden gelenin en iyisini yapın.
Ev kuralları önemlidir. Ev kurallarını bütün çocuklar için mümkün olduğu kadar tutarlı ve sabit tutun. Çocukların önceki ilişkinizden mi, yeni ilişkinizden mi ya da eşinizin eski ilişkisinden mi olduğu hiç fark etmez. Çocukları ve gençler için elbette farklı kurallar olacak, fakat hepsinin her zaman uygulanması önemli. Bu süreklilik çocukların değişime adapte olabilmesine yardımcı olur, tıpkı yeni bir eve taşınmak, bebeğe hoş geldin partisi vermek gibi. Ve evdeki bütün çocuklara eşit davrandığınızı gösterir. Eğer çocuklar her iki evde farklı kurallarla baş ediyorsa, yetişkinlerin toplantı yapma vakti gelmiştir. Aksi takdirde çocuklar kısa vadeli kazançlar için sistem için çalışmayı öğrenirler fakat uzun vadede problemler doğurur.Aynı zamanda ödül ve ceza yöntemlerinin de bütün evlerde aynı olmasını sağlar. Yani çocuklar bir evde, iyi bir şey yaptığında ve takdir veya ödül aldığında, diğer evde de aynı şekilde ödüllendirilmeli ve takdir görmelidir. Aynı şekilde ceza içinde tek bir yol takip edilmeli. Mesela ev kurallarından birini ihlal etmenin cezası elektronik eşyalarla (tablet, pc vs.) geçirdiği zamandan kesinti olabilir ve bu her evde böyle uygulanmalıdır. Bu uygulama çocukların her iki aileyi de “aynı sayfada” düşünebilmesine yardım eder ve bir evi ya da ebeveyni iyi diğerini kötü olarak algılamasının önüne geçer.
Yeni aile gelenekleri yaratın. Üvey çocuklarınızla birlikte yapabileceğiniz yeni aktiviteler bulun, fakat verimli aktiviteler olduklarından emin olun. Yeni aile gelenekleri akşamları masa oyunları oynamak, birlikte bisiklet sürmek, yemek yapmak, el işi yapmak ya da arabada oynanan hızlı kelime oyunları olabilir. Kilit nokta birlikte eğlenmek ve onların sevgisinin “kazanmaya” çalışmamak. Çünkü çocuklar zekidir ve eğer zorlama bir şey yapıyorsanız bunu hemen fark ederler.
Bütün ebeveynlere karşı saygılı olun. Eğer siz ve eşiniz, öz anne-baba ile velayeti paylaşıyorsanız, birbirinizle etkileşimlerinizde nazik ve merhametli olmaya çalışın (Ne kadar zor olsa da!). Çocukların karşısında asla öz anne-babası hakkında negatif şeyler söylemeyin. Öyle yaparsanız mutlaka geri teper ve böyle şeyler söyleyen ebeveyne karşı öfkelenirler. Hiçbir çocuk ebeveynlerinin eleştirilmesinden ya da onlar hakkında olumsuz şeyler duymaktan hoşlanmaz, kendiler onlardan şikayet etseler bile...
Çocuklarınızı birbirinize mesajlar iletmek için kullanmayın.Çocuklarınıza diğer evde neler olduğunu sormamaya çalışın- diğer ebeveyn için casusluk yapmaları istendiğinde kendilerini rahatsız ve kötü hissedebilirler. Mümkün olduğunca zamanlama, ziyaret, sağlık ve okul sorunları gibi konularda doğrudan diğer ebeveynle iletişim kurun. Online velayet takvimleri bu süreci biraz daha kolaylaştırabilir çünkü ebeveynler ziyaret günlerini not alabilir ve bu bilgileri internet üzerinden birbirleriyle paylaşabilirler.
Partnerinizle ya da eşinizle konuşun. Partnerinizle aranızdaki ilişki çok önemli çünkü ebeveynlik kararlarını birlikte alıyorsunuz. Özellikle de eğer bu konuda farklı fikirlere ve disiplin yöntemlerine sahipseniz, konuşmak çok çok önemlidir. Eğer bir üvey anne-baba olarak ebeveynlikte yeniyseniz, çocukları tanımanın en iyi yollarını eşinize veya partnerinize sorun. Farklı yaşlardaki çocukların nelerle ilgilendiğini öğrenmeye çalışın. Yeni aileniz nasıl bir araya gelmiş olursa olsun, bu yolda bazı zorluklarla karşılaşacaksınız. Yenilikler sizi ve ailenizin yeni üyelerini güçlendirecek ve bu sayede birbirinizi daha yakından tanıyacaksınız.
- Ayşe Başak Erk